Mụn trứng cá tuổi dậy thì: Nguyên nhân và cách trị

Tuổi dậy thì là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi và làn da cũng không ngoại lệ. Cùng với sự phát triển về thể chất và tâm sinh lý, làn da của các bạn trẻ cũng trải qua những biến đổi đáng kể, và mụn trứng cá chính là một trong những "vị khách không mời" thường xuất hiện trong giai đoạn này. Không chỉ gây mất thẩm mỹ, mụn trứng cá còn ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và sự tự tin của các bạn trẻ. Để hiểu rõ hơn về mụn trứng cá tuổi dậy thì, từ đó có biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả, các bạn hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!

Tìm hiểu về nguyên nhân hình thành mụn trứng cá tuổi dậy thì

Nguyên nhân gây mụn trứng cá tuổi dậy thì

• Thay đổi nội tiết tố: Ở tuổi dậy thì, cơ thể sản sinh nhiều hormone androgen hơn, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh. Điều này làm tăng tiết dầu trên da, khiến lỗ chân lông bị bít tắc và hình thành mụn.
• Yếu tố di truyền: Di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành mụn trứng cá. Nếu bố mẹ từng bị mụn trứng cá nặng ở tuổi dậy thì, con cái cũng có khả năng cao gặp phải tình trạng này.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thức ăn nhiều dầu mỡ, đường, và sữa có thể kích thích tuyến bã nhờn, làm tăng nguy cơ gây mụn. Bên cạnh đó, việc thiếu hụt dưỡng chất quan trọng như vitamin A, E, và kẽm cũng có thể góp phần làm tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn.
• Căng thẳng và giấc ngủ không đủ: Căng thẳng và thiếu ngủ có thể gây rối loạn hormone, làm gia tăng tình trạng mụn. Thanh thiếu niên thường phải đối mặt với áp lực học tập và thay đổi trong cuộc sống, dẫn đến việc mụn trở nên khó kiểm soát.
• Sử dụng mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc da không phù hợp: Việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chứa thành phần gây kích ứng hoặc không phù hợp với loại da có thể gây bít tắc lỗ chân lông và dẫn đến mụn. Đặc biệt, việc không làm sạch da kỹ càng sau khi sử dụng mỹ phẩm có thể làm tình trạng mụn nặng hơn.

Hiện tượng mụn trứng cá ở tuổi dậy thì do nhiều nguyên nhân

Các loại mụn trứng cá tuổi dậy thì thường gặp

Việc hiểu rõ các loại mụn trứng cá thường gặp ở tuổi dậy thì là bước đầu tiên để các bạn có thể chăm sóc da hiệu quả và ngăn ngừa những biến chứng không mong muốn. Dưới đây là thông tin chi tiết về các loại mụn thường gặp ở tuổi dậy thì, các bạn cùng tìm hiểu nhé!

• Mụn đầu đen: Đây là dấu hiệu mụn phổ biến ở thanh thiếu niên. Mụn đầu đen có nhân mụn màu đen hoặc xám, thường xuất hiện ở vùng chữ T (trán, mũi, cằm) do tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn ở những vùng này. Mụn đầu đen hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn và tế bào chết, phần tiếp xúc với không khí bị oxy hóa nên có màu đen.
• Mụn đầu trắng: Mụn đầu trắng cũng là một dạng mụn không viêm, nhưng nhân mụn nằm kín dưới da nên có màu trắng hoặc vàng nhạt. Mụn đầu trắng thường xuất hiện ở trán, má, cằm. Nguyên nhân gây ra mụn đầu trắng cũng tương tự như mụn đầu đen, do lỗ chân lông bị bít tắc bởi bã nhờn và tế bào chết.
• Mụn sần: Mụn sẩn là dạng mụn viêm nhẹ, với các nốt mụn nhỏ màu đỏ, sưng và có thể gây đau nhẹ. Mụn sẩn hình thành khi vi khuẩn P. acnes gây viêm nhiễm trong nang lông.
• Mụn mủ: Mụn mủ nặng hơn mụn sẩn, có chứa mủ màu vàng hoặc trắng bên trong. Mụn mủ hình thành khi tình trạng viêm nhiễm nặng hơn, cơ thể sản sinh ra bạch cầu để chống lại vi khuẩn, tạo thành mủ.
• Mụn nang: Mụn nang là loại mụn viêm nặng nhất, gây tổn thương sâu dưới bề mặt da, chứa đầy mủ và gây đau đớn nhiều. Mụn nang thường có kích thước lớn, để lại sẹo lõm hoặc sẹo thâm sau khi lành.

Các loại mụn trứng cá tuổi dậy thì thường gặp

Cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì

Vệ sinh da mặt đúng cách

Đây là bước quan trọng hàng đầu nếu bạn muốn chữa mụn trứng cá tuổi dậy thì. Bởi việc vệ sinh da mặt hàng ngày là bước quan trọng để loại bỏ dầu thừa và bụi bẩn tích tụ, giúp giảm nguy cơ gây mụn. Các bạn nên sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ phù hợp với loại da, tránh các sản phẩm chứa cồn và hương liệu mạnh có thể gây kích ứng da.

Sử dụng sản phẩm điều trị mụn

Các sản phẩm chứa thành phần như Azelaic Acid, Salicylic Acid (BHA), Glycolic Acid (AHA), Benzoyl Peroxide, Tretinoin, tinh chất tràm trà được chứng minh hiệu quả trong việc điều trị mụn trứng cá tuổi dậy thì. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để lựa chọn sản phẩm phù hợp với từng loại mụn.

• Azelaic Acid: có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm, nên thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá. Đồng thời, hoạt chất này còn có giúp làm sạch, thông thoáng lỗ chân lông, ngăn ngừa mụn tái phát.
• Salicylic Acid và Glycolic Acid: Đều có tác dụng làm sạch sâu lỗ chân lông, giảm viêm và tẩy tế bào chết, làm dịu các nốt mụn đầu đen và mụn đầu trắng.
• Benzoyl peroxide: Là một chất kháng khuẩn mạnh, giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và ngăn ngừa mụn viêm.
• Retinoids: Retinoids giúp thúc đẩy quá trình tái tạo da, giảm tắc nghẽn lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn.
• Tinh dầu tràm trà: Là chất lỏng được chiết xuất từ lá của cây trà có tác dụng diệt khuẩn, giảm kích ứng, làm dịu và phục hồi da

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống lành mạnh giúp kiểm soát tình trạng mụn. Tránh xa các thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, đường và sữa. Tăng cường bổ sung rau xanh, hoa quả và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, vitamin A, E, và kẽm có thể giúp bạn chữa trứng cá tuổi dậy thì hiệu quả.

Tránh căng thẳng và cải thiện giấc ngủ

Căng thẳng là yếu tố làm gia tăng hormone cortisol, dẫn đến việc tiết bã nhờn quá mức và gây mụn. Hãy duy trì lối sống lành mạnh, giảm thiểu căng thẳng bằng cách tập thể dục, thiền, và duy trì giấc ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.

Điều trị y khoa nếu cần thiết

Trong một số trường hợp, mụn trứng cá ở tuổi dậy thì có thể trở nên nghiêm trọng và khó kiểm soát bằng các phương pháp tại nhà. Nếu bạn gặp phải những tình trạng sau, hãy đến thăm khám tại các cơ sở da liễu uy tín để được bác sĩ tư vấn và điều trị: Mụn viêm nặng, sưng tấy, đau nhức. Mụn không thuyên giảm sau một thời gian điều trị tại nhà. Mụn có nguy cơ để lại sẹo…..

Dựa vào tình trạng mụn của bạn, bác sĩ da liễu có thể chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp điều trị chuyên sâu sau: Sử dụng thuốc trị mụn trứng cá tuổi dậy thì, gồm thuốc bôi (Benzoyl peroxide, Salicylic acid, Retinoid...), thuốc uống (kháng sinh, thuốc nội tiết tố...) hoặc điều trị bằng các phương pháp laser, lăn kim, peel da….

Cách điều trị mụn trứng cá tuổi dậy thì bằng phương pháp chuẩn y khoa

Những sai lầm phổ biến khi trị mụn trứng cá cho tuổi dậy thì

• Thường xuyên chạm tay lên mặt hoặc nốt mụn: Người bị mụn trứng các thường có thói quen sờ tay lên mặt hoặc nốt mụn, hành động này có thể làm tình trạng bị mụn trở nên nặng hơn do tay bạn có thể truyền các vi khuẩn và bụi bẩn sang mặt.
• Nặn mụn không đúng cách: Nặn mụn có thể làm tổn thương da, gây nhiễm trùng và để lại sẹo thâm. Hãy tránh tự ý nặn mụn tại nhà mà nên đến cơ sở y tế để được xử lý đúng cách.
• Sử dụng quá nhiều sản phẩm chăm sóc da không phù hợp: Việc sử dụng quá nhiều sản phẩm chăm sóc da, đặc biệt là các sản phẩm có chứa thành phần mạnh như axit và retinoids hoặc các sản phẩm không phù hợp với làn da, có thể làm da trở nên khô và dễ kích ứng, từ đó làm mụn nặng hơn.
• Không dưỡng ẩm cho da: Da dầu và mụn vẫn cần được dưỡng ẩm. Việc bỏ qua bước dưỡng ẩm có thể khiến da khô, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn và gây ra nhiều mụn hơn.
• Tẩy tế bào chết quá nhiều: Tẩy tế bào chết là cần thiết để loại bỏ lớp da chết, nhưng việc tẩy quá nhiều có thể làm da trở nên mỏng và dễ kích ứng. Chỉ nên tẩy tế bào chết 1-3 lần mỗi tuần (tùy từng loại da) bằng sản phẩm dịu nhẹ.

Những sai lầm trong cách chữa mụn trứng cá tuổi dậy thì phổ biến

Cách ngăn ngừa mụn trứng cá tuổi dậy thì

• Giữ vệ sinh da đúng cách: Luôn rửa mặt sạch sẽ 2 lần mỗi ngày bằng sản phẩm nhẹ nhàng để loại bỏ bụi bẩn và dầu nhờn. Đồng thời, luôn tẩy trang kỹ càng nếu có sử dụng mỹ phẩm.
• Điều chỉnh chế độ sinh hoạt và ăn uống: Duy trì chế độ ăn lành mạnh, giàu dinh dưỡng và lối sống năng động giúp cân bằng nội tiết tố và giảm nguy cơ mụn.
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không chứa dầu (oil-free): Chọn các sản phẩm không gây bít tắc lỗ chân lông (non-comedogenic) và tránh các sản phẩm chứa dầu để giữ cho da luôn thông thoáng và giảm nguy cơ mụn.

Mụn trứng cá tuổi dậy thì là tình trạng thường gặp, nhưng đừng để những nốt mụn đáng ghét này làm bạn mất tự tin! Hãy nhớ rằng, với sự chăm sóc đúng cách và kiên trì, bạn hoàn toàn có thể loại bỏ mụn và sở hữu làn da mịn màng, rạng rỡ. Đừng quên làm sạch da, lựa chọn sản phẩm skincare phù hợp và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để ngăn ngừa và giảm thiểu mụn. Và nếu mụn "cứng đầu" không chịu "khuất phục", hãy tìm đến bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị kịp thời nhé! Chăm sóc da tuổi dậy thì không chỉ giúp bạn kiểm soát mụn, mà còn là cách để bạn yêu thương bản thân và xây dựng thói quen chăm sóc sức khỏe làn da bền vững cho tương lai. Hãy bắt đầu ngay hôm nay để tự tin tỏa sáng, bạn nhé!